Mauritshuis in lijn

Johan Steengracht van Oostcapelle en Nederlands eerste geïllustreerde museumcatalogus (1826-1830)

Verschijnt 17 oktober 2025

Door Quentin Buvelot, Charlotte Dalmijn, Ingrid Vermeulen

Johan Steengracht van Oostcapelle werd in 1816 aangesteld als eerste directeur van het Mauritshuis in Den Haag, dat toen nog Koninklijk Kabinet van Schilderijen heette. Een van de taken die hij op zich nam, was het samenstellen van een museumcatalogus. Hij maakte een selectie van de honderd belangrijkste schilderijen van het Mauritshuis, die hij uitvoerig beschreef en in etsen liet illustreren. Deze handzame catalogus, met de lange titel De voornaamste schil derijen van het Koninklijk Kabinet te ’s Gravenhage, in omtrek gegraveerd, met derzelver beschrijving, verscheen in vier delen tussen 1826 en 1830. Het is de eerste geïllustreerde museumcatalogus in Nederland, die bovendien bijna een halve eeuw de enige berede neerde catalogus van het Mauritshuis zou blijven. Steengrachts museumcatalogus is nog niet eerder het onderwerp geweest van een monografische studie. Voor dit boek verrichtten de auteurs onderzoek naar de totstandkoming en de betekenis van de moeder van alle museumcatalogi, zoals die tot op de dag van vandaag in Nederland verschijnen.

In samenwerking met
RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis